Tayvan Savunma Bakanlığı, dün gündüz saatlerinden bu sabaha kadar ada çevresinde Çin’e ait 37 askeri uçak ve 5 savaş gemisinin tespit edildiğini bildirdi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, Tayvan’ın “Hava Savunma Kimlik Bölgesi” (ADIZ) ilan ettiği bölgede 37 uçağın uçtuğu belirtildi.
Açıklamada, 12 adet “J-10”, 14 adet “J-16” savaş uçağı, 4 adet “H-6” bombardıman uçağı, 2 adet “Y-20” havada yakıt ikmal uçağı, 2 adet “Y-9” nakliye uçağı, 2 adet “KJ “-500” erken uyarı uçağı ve “WZ-7” tipi silahlı insansız hava aracı, ADİZ’in güneydoğu ve güneybatı kesimlerine girdi.
Bakanlık dün yaptığı açıklamada, söz konusu uçağın uzun mesafe keşif eğitimi sırasında adanın “hava sahasına” girdiğini bildirdi. Açıklamada, Tayvan ordusunun uçağı tespit-izleme cihazları ve kara konuşlu füze sistemleri ile takip ettiği belirtildi.
Uluslararası hukukta havalimanı, kıyıdan 22 kilometre açıkta karasuları üzerinde havalimanını kapsayan alanı tanımlar. Uluslararası hukukta bir tanımı olmayan Hava Savunma ve Tanımlama Sahası (ADİZ) tek taraflı olarak ilan edilmiştir. Tanımlama alanı, tanımlanan havaalanını ihlal etme niyetinde olmayan sivil hava araçlarını kapsamaz, ancak alana giren askeri uçaklar potansiyel bir tehdit olarak değerlendirilir ve uyarılır.
Uçuşların ve gemi devriyelerinin, ABD’nin Tayvan’daki fiili büyükelçiliği olan Amerikan Enstitüsü Başkanı Laura Rosenberger’in adayı ziyaret ettiği günlere denk gelmesi dikkat çekti.
Rosenberger, hafta başında Tayvan medyasına yaptığı açıklamada, ABD’nin Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrar istediğini ve Ada’nın meşru müdafaasına destek amacıyla silah satışına devam edeceğini belirtmişti.
ABD ve Çin arasında Tayvan gerginliği
ABD’nin diplomatik olarak tanımadığı Tayvan ile gayri resmi ilişkilerini üst düzey ziyaretler ve silah anlaşmaları yoluyla sürdürmesi, Ada’yı kendi toprağı olarak gören Çin’in tepkisini geride bırakıyor.
Bir önceki ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Ağustos 2022’de Tayvan’a yaptığı ziyaret, Washington ile Pekin arasında krize neden olmuştu. Çin ordusu ziyaretin ardından ada çevresinde fiilen abluka oluşturan askeri tatbikatlar gerçekleştirirken, gerçek silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlarda Çin anakarasından atılan güdümlü füzeler Tayvan yakınlarındaki sulara düştü.
Ziyaretin ardından Çin, Tayvan çevresinde uçak ve gemi devriyelerini artırdı ve tarafların Tayvan Boğazı’ndaki etki alanlarını sınırlaması beklenen ADIZ ve “orta hat” üzerinden uçuşları düzenli hale getirdi.
Tayvan lideri Tsai Ing-wen’in Nisan ayı başında Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize’ye yaptığı ziyaretin ardından ABD’ye “transit ziyaret” yapması ve ardından Çin ordusu, Ada çevresinde 3 günlük askeri tatbikat düzenledi. Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy.
Çin’in kendi topraklarının bir parçası olarak savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1949’dan beri fiilen bağımsızlığını yaşıyor. Anakara Çin ile Tayvan arasındaki iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor.
“Tek Çin” ilkesini vurgulayan Pekin, Tayvan’ın dünya ülkeleriyle bağımsız diplomatik ilişkilerine, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor ve onu tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesmesini şart koşuyor.
